Framing en reframing door de OR
Leer pareren met een leuke en praktische aanpak!
‘Fake news’. Donald Trump maakte naam met zijn manier van kritiek wegwuiven. Maken we binnenkort weer 4 jaar Trumpiaans framen mee? Dichter bij huis wordt dit herkaderen ook veelvuldig toegepast. Van ‘kopvoddentaks’ tot ‘villasubsidie’, van ‘klimaatdrammer’ tot ‘tassendrager van Rutte’. Wil je er als OR ook van leren? Lees dan deze tips!
Wat is framing?
Framing is een krachtige overtuigingstechniek die ook door bestuurders bewust of onbewust wordt ingezet. Met framing stem je jouw boodschap op strategische wijze af op jouw doelgroep. Wanneer je dit op de juiste manier doet, raakt de ander snel overtuigd van jouw boodschap of standpunt. Met frames kun je discussies inkaderen en sturen. Bovendien kun je beelden versterken of verzachten.
Zie hieronder enkele klassieke voorbeelden uit de praktijk van medezeggenschap.
| Framing bij organisatieveranderingen Herken de bestuurder die ‘organisch veranderen’ benadrukt. Als reden om niet (formeel) met de OR zaken te willen doen over organisatieveranderingen. |
| ‘Het is slechts voortschrijdend inzicht, daarom hoeft dit niet aan de OR te worden voorgelegd.’ |
| ‘Deze ontwikkelingen zijn geen reorganisatie: het gaat om organisch veranderen.‘ |
| ‘De OR remt het besluitvormingsproces!’ |
| ‘De veranderingen krijgen zijn beslag in de projectteams. Daar heb ik geen invloed op.‘ |
| ‘Ik heb liever een OR als strategische business partner: liever over ontwikkelingen sparren dan beoordelen en controleren van voorgenomen besluiten.‘ |
| ‘De veranderingen zijn zo organisch, die kan ik niet als voorgenomen besluit ter advies voorleggen.’ |
Wie begint, die wint
Degene die het initiatief neemt en begint met framen is vaak in het voordeel. Je zet de ander al snel onder druk. Een frame is namelijk heel krachtig en is moeilijk verdedigbaar. Toen beschuldigingen opdoken over Ronald Plasterk als zakkenvuller, kon hij niet meer kandidaat-premier zijn. Ook al zijn er nog geen conclusies van onderzoeken. Toen minister Rob Jetten als ‘klimaatdrammer’ werd weggezet, werd het steeds moeilijker voor hem om draagvlak voor milieumaatregelen te krijgen. Ook al onderbouwde hij zijn plannen nog zo goed.
Het kan ook positief werken: Caroline van der Plas wordt als pleitbezorger van boeren- en burgerbelangen geaccepteerd, ook al is zij al jarenlang actief als professioneel lobbyist voor boeren. En dan vooral voor de intensieve varkenshouderij.
Het blijft plakken
Een frame blijft als het ware plakken. Verdedigen helpt niet, sterker nog: hoe meer je je met argumenten verdedigt hoe meer je juist een frame bevestigt. Hoe meer Sywert van Lienden benadrukt dat hij ‘om niet’ mondkapjes leverde bij de Corona-crisis, hoe minder mensen hem geloven. Sterker nog: hij roept meer weerstand op, er wordt nog meer gezocht naar feiten dat het toch om winst maken ging. ‘Niet wrijven in een vlek’ is het devies.
Pareren kun je leren
Het kan voorkomen dat niet jij begint met framing, maar dat de ander je voor is. De andere partij komt dan onverwachts met een frame en confronteert jou er mee. Hoe kun je je dan tegen een frame verdedigen? Of anders gezegd: hoe kun je een frame pareren?
Het draait om communicatie. En om anticiperen daarop. Als je je voorbereidt op veel voorkomende teksten van je bestuurder, dan hoef je niet verrast te worden. Of beter nog: dan ben je er klaar voor! Kijk bijvoorbeeld eens naar de reframes van de OR bij de bestuurder die ‘organisch veranderen’ als reden gebruikt om niet met de OR zaken te willen doen over organisatieveranderingen:
| Framing en reframing bij organisatieveranderingen Wat te doen als de bestuurder ‘organisch veranderen’ als reden gebruikt om niet (formeel) met de OR zaken te willen doen over organisatieveranderingen? Zie deze reframing tips! | |
| Bestuurder | OR |
| Het is slechts voortschrijdend inzicht, daarom hoeft dit niet aan de OR te worden voorgelegd. | Laten we sowieso over de ontwikkelingen spreken; de OR zal aangeven wat hij belangrijk vindt. |
| Deze ontwikkelingen zijn geen reorganisatie: het gaat om organisch veranderen. | Organisch veranderen of niet: uiteindelijk gaat het om ingrijpende organisatieontwikkelingen. |
| De OR remt het besluitvormingsproces! | De OR neemt zorgvuldig de tijd om de bestuurder te voorzien van nuttige suggesties om het besluitvormingsproces te laten slagen. |
| De veranderingen krijgen zijn beslag in de projectteams. Daar heb ik geen invloed op. | Wij gaan ervan uit dat de bestuurder regie voert, en daarom geven wij de volgende punten mee: … |
| Ik heb liever een OR als strategische business partner: liever over ontwikkelingen sparren dan beoordelen en controleren van voorgenomen besluiten. | Wij willen zeker strategisch (mee)denken en participeren. Wij proberen proactief te zijn, maar hebben wel informatie van de bestuurder nodig om te weten welke richting de organisatie op gaat. |
| De veranderingen zijn zo organisch, die kan ik niet als voorgenomen besluit ter advies voorleggen. | Laten we beginnen met een adviesaanvraag over de richting van de veranderingen. Dan maken we afspraken over uitgangspunten en voorwaarden. |
Framing en reframing bij veel voorkomende OR-thema’s
In een training kun je leren hoe je debatteert en herkadert. Het is een kunst, en dat vergt oefening. Hier geven we je alvast wat tekst om over na te denken.
| Framing en reframing bij veel voorkomende OR-thema’s | |
| Bestuurder | OR |
| Het gaat maar om 20 werknemers. | Nee, het gaat om 20 gezinnen! |
| Het is slechts een herstructurering. | Het gaat toch echt om een reorganisatie. |
| Jullie zijn laat met het OR advies. | We hebben de adviesaanvraag zorgvuldig bekeken. |
| De OR remt het besluitvormingsproces. | Wij nemen de tijd om u te voorzien van suggesties. |
Wil je ook leren pareren?
Framing door de OR, het kan. Leer om het in je voordeel te laten werken. Bijvoorbeeld tijdens een training. Met een leuke en praktische aanpak kan het zowel leerzaam als een verfrissend onderdeel van het programma zijn.
