De OR krijgt hulp uit onverwachte hoek: de minister zet je op het goede spoor. Je hoeft niet eens zelf argumenten aan te dragen waarom corona-maatregelen en thuiswerkregelingen ter instemming langs de OR moeten. Die kun je ontlenen aan zijn wetsvoorstel.
Wij publiceerden al diverse keren over de coronacrisis en de rol van de OR, over thuiswerken, over arbeidsomstandigheden thuis en over diverse maatregelen. De insteek was steeds om als OR invloed uit te oefenen op hoe de organisatie omgaat met maatregelen, gezondheid, preventie en arbeidsomstandigheden.
Oefent jouw OR invloed uit op corona- arbeidsomstandigheden?
Het afgelopen jaar bleek ons dat de meeste ondernemingsraden niet actief invloed uitoefenen op maatregelen in het kader van gezondheid, COVID-preventie en arbeidsomstandigheden. De gangbare gedachte is dat er weinig ruimte is om de maatregelen te beïnvloeden. Die zouden namelijk voorgeschreven zijn door de regering.
Niets is minder waar! Er is juist volop ruimte voor bedrijven en instellingen om op eigen wijze de met de voorschriften om te gaan. En meer nog: om daarnaast beleid te voeren, bijvoorbeeld hoe het thuiswerken te faciliteren.
Grote verschillen tussen organisaties
Dat er ruimte is blijkt wel uit de verschillen tussen organisaties. Die zijn aanzienlijk! Een paar voorbeelden:
- De ene organisatie biedt als tegemoetkoming voor thuiswerken een dagvergoeding van € 2,- en houdt de reiskostenvergoeding in; de andere organisatie biedt een budget en een ergocoach-op-afstand voor het goed inrichten van een thuiswerkplek;
- Met name bedrijven met Amerikaanse of Angelsaksische moederorganisaties maken toenemend gebruik van monitoringsoftware en installeren die op de computers waar werknemers vanuit huis mee werken; andere organisaties bieden hun personeel de ruimte om hun werk zelf in te delen, zolang ze hun taken doen en de doelstellingen behalen.
Zie hier enkele grote verschillen. In al deze situaties kan de OR een rol spelen door zich te bemoeien met dit beleid.
Instemmingsrecht bij corona-maatregelen en thuiswerkregelingen
De Wet op de ondernemingsraden is helder als het gaat om corona-maatregelen en thuiswerkregelingen: dit zijn ‘regelingen op het gebied van arbeidsomstandigheden’ (art. 27-1.d WOR); eventueel ook op het gebied van arbeids- en rusttijden (andere roosters – art. 27-1.b WOR), of op het gebied van vakantie (eveneens art. 27-1.b WOR); en indien het gaat om personeelsvolgsystemen en monitoringsoftware is WOR-artikel 27-1.k en l van toepassing. Hoe ingrijpender de maatregel (regeling) die de werkgever treft en hoe minder draagvlak daarvoor bij het personeel, hoe meer de OR van zijn instemmingsrecht zou kunnen of moeten maken.
De minister zet je op het goede spoor!
Twijfel je nog of het instemmingsrecht echt wel van toepassing is? Want “de regering bepaalt toch, en de werkgever voert alleen maar uit”? De OR krijgt hulp uit onverwachte hoek: de minister zet je op het goede spoor! In het wetsvoorstel ‘Tijdelijke wet verbreding inzet coronatoegangsbewijzen’ van minister De Jonge van VWS staat iets opvallends. De OR zou voortaan geen instemmingsrecht gaan hebben bij de invoering van coronatoegangsbewijzen op de werkvloer of bij de invoering van alternatieve maatregelen.
Omdenken in de OR
Je moet er maar opkomen: de minister als ongevraagd adviseur van de OR!
Dat betekent dat erkend wordt dat tot nu toe het instemmingsrecht wél van toepassing is. En waarschijnlijk blijft dat ook zo, want er is veel weerstand tegen deze bepaling in het wetsvoorstel. En bij alle andere instemmingsplichtige maatregelen naast die waar het wetsvoorstel over gaat, blijft het instemmingsrecht gewoon van toepassing.
Conclusie: OR kan sowieso invloed uitoefenen op coronabeleid werkgever
Met of zonder instemmingsrecht: medezeggenschap is nodig om de belangen van werknemers te behartigen. Ondernemingsraden en PVT’s doen er goed aan om over de invoering en toepassing van coronamaatregelen binnen de organisatie in gesprek te gaan en blijven met de bestuurder. Zo kun je invloed (blijven) uitoefenen. Ook ongevraagd kan de OR concrete voorstellen doen aan de bestuurder en adviseren.
Er komt het nodige bij kijken om passende regelingen te maken. Zeker ook om daarbij oog te hebben voor de belangen van werkgever én werknemer. Dikwijls is het maatwerk. Dat is bij uitstek onze specialiteit. Vraag de adviseurs van ZPM om advies!
